โดย: สุริยะ ฉายะเจริญ
เมื่อโลกเปลี่ยน ผู้ไม่เปลี่ยน ย่อมอยู่ได้ยาก
Charles Darwin เคยเขียนหรือกล่าวในทำนองที่ว่า “สัตว์ที่อยู่รอดได้ ไม่ใช่สัตว์ที่แข็งแกร่งที่สุด แต่เป็นสัตว์ที่ปรับเปลี่ยนตัวเองได้ดีต่างหาก”
ผมอ่านข้อความดังกล่าวของ Charles Darwin ที่ไหนก็จำไม่ได้ แต่มันทำให้ผมหวนกลับไปนึกถึงโศกนาฏกรรมแห่งตัวตนที่เกิดขึ้นในภาพยนตร์เรื่อง “The Legend of 1900” ซึ่งเชื่อว่า หลายท่านคงเคยได้ชมมาบ้าง
The Legend of 1900 เป็นภาพยนตร์ที่กำกับโดย Giuseppe Tornatore ผู้กำกับชาวอิตาเลียน ออกฉายในปี ค.ศ.1998 ซึ่งภาพยนตร์เรื่องนี้แปลงมาจากนวนิยายเรื่อง “Novecento” ของ Alessandro Baricco นักเขียนชาวอิตาเลียน
ในภาพยนตร์เรื่องนี้มีตัวละครเอกชื่อ นาย 1900 ซึ่งเขาเกิดบนเรือสำราญขนาดใหญ่ในปี 1900 และได้รับการดูแลเลี้ยงดูจากกรรมกรผิวสีและรวมไปถึงเจ้าหน้าที่ต่าง ๆ บนเรือลำนั้น กาลต่อมาได้พิสูจน์อย่างชัดว่า 1900 มีพรสวรรค์ด้านการเล่นเปียโนในระดับอัจฉริยะ โดยไม่ได้ฝึกฝนเรียนรู้จากครูบาอาจารย์ใด ๆ จนกลายเป็นที่กล่าวขวัญของผู้ที่เป็นแขกในเรือลำดังกล่าวตลอดเวลา
1900 มีชีวิตอยู่บนเรือโดยไม่เคยได้ขึ้นฝั่งเลยแม้แต่ครั้งเดียว หรือกล่าวง่าย ๆ ว่า 1900 มีชีวิตตั้งแต่เกิดจนถึงวัยหนุ่มโดยไม่เคยเหยียบพื้นฝั่งเลย
ถึงอย่างไรก็ตาม ฉากการประลองเปียโนระหว่าง 1900 กับนักเปียโนผิวสีที่เป็นระดับปรมาจารย์ก็เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่เขาเริ่มเข้าวัยหนุ่ม การประลองครั้งนั้นสร้างความตื่นตาตื่นใจกับผู้ชมบนเรือเป็นอย่างมาก โดย 1900 ชนะการประลองนั้นด้วยทักษะเฉพาะตัวที่ไร้กระบวนแบบและโดดเด่นกว่า
ทำให้ชื่อเสียงของเขาเป็นตำนาน
.
แต่ทว่าในอีกมุมหนึ่ง 1900 เป็นคนที่โดดเดี่ยวที่สุดในเรือลำนั้น แม้เขาจะให้เสียงบรรเลงเพื่อความบันเทิงกับชนทุกชั้นบนเรือ แต่ในใจของเขากลับเงียบเหงาเปล่าเปลี่ยวอย่างมาก
การไม่ยอมขึ้นฝั่ง ทำให้เขาเห็นโลกเพียงแค่บนเรือ เขาอาจเป็นหนึ่งบนเรือลำนั้น อต่อาจจะไม่ใช่บนฝั่งที่มีผู้คนมากมาย
สุดท้ายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เขาจึงยอมตายไปกับเรือ มากกว่าจะเลือกขึ้นฝั่ง เขาเลือกอยู่กับอดีตที่รุ่งเรือง ในสภาวะปัจจุบันอันล่มสลาย
เรือลำดังกล่าวจมลงไปด้วยการระเบิด พร้อม ๆ กับการหายไปของ 1900 เรื่องของเขาจึงเป็นเพียงตำนาน
ถึงตรงนี้ อาจทำให้คิดไปถึงได้ว่า การไม่ขึ้นฝั่งของ 1900 ด้านหนึ่งคือการรักษาตัวตนและความสำเร็จในแบบเดิมในโลกของเขาเอง แต่ด้านหนึ่งมันคือความกลัวการเปลี่ยนแปลงที่เขาไม่กล้าเผชิญ
เมื่อใดก็ตามที่เรายึดอยู่กับโลกใบเล็ก ๆ และความสำเร็จมากจนเกินไป มันกลายเป็นว่าเรายึดถืออดีตเป็นสรณะของปัจจุบัน
1900 เป็นคนเก่งมากในด้านเปียโน แต่เมื่อเขาคิดว่าเขาไม่สามารถที่จะเปลี่ยนแปลงตัวตน หรือปรับประยุกต์กับยุคสมัยที่เปลี่ยนผ่านได้ ความตายจึงเป็นทางเลือกที่เขายอมรับ แม้จะหดหู่เพียงใดก็ตาม
นั่นก็คงจะคล้ายกับที่ Darwin เคยเขียนหรือกล่าวในทำนองข้างต้นเอาไว้ว่า “สัตว์ที่อยู่รอดได้ ไม่ใช่สัตว์ที่แข็งแกร่งที่สุด แต่เป็นสัตว์ที่ปรับเปลี่ยนตัวเองได้ดีต่างหาก”
ป.ล. ตัวอย่างฉากประลองการเล่นเปียโนตาม link
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น