ด้วยจิตคาวระปรีชา อรชุนกะ

*บทกล่าวนำในศิลปะสนทนา ในวันที่ 9 มีนาคม 2555 ในนิทรรศการศิลปะย้อนหลัง 75 ปี ปรีชา อรชุนกะ ระหว่างวันที่ วันที่ 16 กุมภาพันธ์ - 16  มีนาคม พ.ศ. 2555 ณ หอศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร กรุงเทพมหานคร โดย: สุริยะ ฉายะเจริญ (อาจารย์ประจำคณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม)

 อ.สุลักษณ์ ศิวรักษ์เป็นประธานกล่าวเปิดนิทรรศการนิทรรศการศิลปะย้อนหลัง 75 ปี ปรีชา อรชุนกะ 

ระหว่างวันที่ วันที่ 16 กุมภาพันธ์ - 16  มีนาคม พ.ศ. 2555 
ณ หอศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร กรุงเทพมหานคร 

         อาจารย์ปรีชา อรชุนกะเป็นศิลปินที่มีความเชื่อมั่นในแนวทางการสร้างสรรค์มาอย่างต่อเนื่องยาวนาน ผลงานที่ปรากฏในนิทรรศการย้อนหลัง 75 ปีนี้  ไม่เพียงจะทำให้ผู้ชมได้สะอึกอึ้งกับสีสันที่วิ่งสลับกันบนผืนภาพอย่างอิสระเท่านั้น หากแต่จำนวนผลงานที่มากมายย่อมแสดงความประจักษ์แจ้งให้เราได้เห็นถึงสายธารของลมหายใจ ที่ศิลปินใช้ชีวิตด้วยการทำงานศิลปะมาโดยตลอด

            ในด้านผลงานสร้างสรรค์อันเป็นเลิศนั้น ผมคงมิอาจจะสาธยายออกมาเป็นถ้อยกระบวนความได้ดีเท่าที่ท่านทั้งหลายได้เยี่ยมชมและพินิจพิเคราะห์ด้วยตัวเอง แต่ผมจะขอเล่าบางแง่มุมที่ผมได้รู้จักกับอาจารย์ปรีชา ผู้ที่บัดนี้เป็นศิลปินที่ก้าวสู่ปฐมวัยของชรากาล

            ผมพบอาจารย์ปรีชาอยู่บ่อยครั้งในสมัยที่ผมยังเรียนที่คณะจิตรกรรมฯ มหาวิทยาลัยศิลปากร แต่การพบเจอเป็นเพียงการผ่านพ้นกันเท่านั้น เนื่องจากผมรู้สึกว่าอาจารย์ปรีชามีวัยวุฒิและคุณวุฒิที่ผมคงมิอาจจะได้ร่วมวงสนทนาได้อย่างเป็นกันเองนัก แต่กาลต่อมาทำให้ผมได้รู้จักอาจารย์ปรีชามากขึ้น จากการพูดคุยสนทนาตั้งแต่เรื่องสามัญไปจนถึงวงการศิลปะ การร่วมวงดื่มสุราตั้งแต่พระอาทิตย์ไม่ตกยันพระจันทร์เลยศีรษะ และการร่วมงานกิจกรรมต่างๆ รวมถึงกิจกรรมที่กำลังจัดอยู่นี้ ผมได้พบว่าอาจารย์ปรีชาเป็นบุคคลที่มีความสำคัญกับวงการศิลปะร่วมสมัยไทยไม่น้อย ไม่เพียงอาจารย์เป็นที่รู้จักในวงการศิลปะทั้งประเทศไทย และต่างประเทศเท่านั้น หากแต่ยังเป็นที่รู้จักและนับถือจากแวดวงนักคิด นักเขียน ปัญญาชนไทย และผู้คนในวงการอื่นๆ อีกมากมาย

            สิ่งหนึ่งที่อยากจะกล่าวคืออาจารย์ปรีชาระลึกถึงคุณความดีของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี อยู่เสมอ อาจารย์ปรีชามีความคิดริเริ่มในการจัดงานนิทรรศการเพื่อระลึกถึงศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ทั้งวันคล้ายวันเกิด (15 กันยายน)และวันคล้ายวันเสียชีวิต (14 พฤษภาคม) ซึ่งคงมิได้เป็นสิ่งที่แปลกประหลาดแต่อย่างใดหากกิจกรรมดังกล่าวเกิดขึ้นภายในกรอบรั้วสถาบันที่เกี่ยวข้อง หากแต่กิจกรรมดังกล่าวถูกจัดขึ้นอย่างเป็นกันเองภายในร้านอาหารและพื้นที่จัดแสดงเล็กๆ

วันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2555 เปิดนิทรรศการนิทรรศการศิลปะย้อนหลัง 75 ปี ปรีชา อรชุนกะ 

ณ หอศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร กรุงเทพมหานคร 

            สำหรับงานนิทรรศการคล้ายวันเกิดของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรีนั้น อาจารย์ปรีชาได้เชิญศิลปินอิสระ ผู้ที่อยู่ในแวดวงนักคิดนักเขียน และศิษย์เก่ามหาวิทยาลัยศิลปากร มาร่วมจัดกันอย่างเรียบง่าย ทั้งนี้ด้วยวัตถุประสงค์ที่ต้องการให้เกิดการระลึกถึงคุณความดีของศาสตราจารย์ศิลป์ที่มีต่อสังคมไทยกันในวงกว้าง นิทรรศการที่จัดขึ้นจึงเสมือนเป็นการสร้างเครือข่ายที่สำคัญของคนชายขอบวงการศิลปะที่เต็มไปด้วยมิตรภาพอย่างอบอุ่น

 ปรีชา อรชุนกะ เซ็นชื่อในสูจิบัตร

            อาจารย์ปรีชามีบทบาทในการให้คำปรึกษา "การจัดนิทรรศการคิดถึงอาจารย์ศิลป์" ซึ่งเป็นนิทรรศการศิลปะที่จัดขึ้นในวาระครบรอบวันเสียชีวิตของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี นิทรรศการครั้งแรกมีขึ้นในวันที่ 14 พฤษภาคม 2553 ณ ร้านพระนครบาร์แอนด์แกลเลอรี่ โดยมีอาจารย์สุลักษณ์ ศิวรักษ์เป็นประธานในพิธีเปิด ในการจัดงานครั้งนั้นผม กลุ่มเพื่อนศิษย์เก่าคณะจิตรกรรมฯ และชมรมศิษย์อาจารย์ศิลป์  พีระศรี ช่วยกันลงแรงและออกค่าใช้จ่าย โดยไม่ได้ขอกำลังเงินสนับสนุนจากองค์กรใดๆ และมุ่งที่จะสร้างนิทรรศการขึ้นเพื่อบูชาคุณของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรีเท่านั้น  

            ชื่อนิทรรศการนั้นตั้งขึ้นตามคำที่อาจารย์ศิลป์ได้กล่าวว่า "ถ้าฉันตาย นายคิดถึงฉัน นายทำงาน" ดังนั้นงานศิลปะที่ได้สร้างขึ้นและนำมาจัดแสดงจึงเสมือนดอกไม้ธูปเทียนในการบูชาและระลึกถึงศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรีผู้สถาปนามหาวิทยาลัยศิลปากร และบิดาศิลปะสมัยใหม่ในประเทศไทย

            ในวันที่ 14 พฤษภาคม 2554 มีการจัดนิทรรศการคิดถึงอาจารย์ศิลป์ ครั้งที่ 2 กลุ่มผมก็ได้เชิญชวนศิษย์เก่าและนักศึกษาจากคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ร่วมจัดนิทรรศการศิลปะขึ้น    โดยในวันเปิดนิทรรศการอาจารย์ปรีชาเป็นประธานในการกล่าวเปิดพิธีอย่างเป็นกันเอง

            วันที่ 18 ตุลาคม 2554 กลุ่มของผมได้เชิญชวนศิลปินที่อาจารย์ปรีชานับถือและนักศึกษาคณะจิตรกรรมฯ ส่วนหนึ่งร่วมจัดนิทรรศการศิลปะเล็กๆ ณ ร้านพระนครบาร์แอนด์แกลเลอรี่ เนื่องในโอกาสคล้ายวันเกิดของอาจารย์ปรีชา ซึ่งแม้จะมีผู้ร่วมงานไม่มากนักแต่นิทรรศการนั้นก็เต็มไปด้วยความเป็นกันเองและความอบอุ่นที่พวกเราได้มอบให้ด้วยจิตคารวะแด่อาจารย์ปรีชา

  

ศิลปะสนทนา ในวันที่ 9 มีนาคม 2555 ในนิทรรศการศิลปะย้อนหลัง 75 ปี ปรีชา อรชุนกะ 

ณ หอศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร กรุงเทพมหานคร 

          เมื่อกลับมาชมนิทรรศการครั้งนี้แล้วผมก็อดที่จะกล่าวไม่ได้ว่าผลงานที่มากมายเหล่านี้นอกจากจะสำแดงถึงพลังชีวิตอันยิ่งใหญ่และอัจฉริยภาพทางสีสันของอาจารย์ปรีชาแล้ว แต่อีกด้านหนึ่งของตัวตนของอาจารย์ปรีชาคือความกตัญญูต่อครูบาอาจารย์อย่างศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี และความนับถือต่อปูชนียบุคคลที่มีคุณค่าต่อสังคมไทยอย่าง ดร.ป๋วย อึ้งภากร ผู้มีบทบาทในการกำเนิดหอศิลป์ในประเทศไทย หรือ   น. ณ ปากน้ำ (ประยูร อุลุชาฎะ) ปราชญ์แห่งศิลปะไทย และอาจารย์สุลักษณ์ ศิวรักษ์ ปัญญาชนที่ยิ่งใหญ่แห่งยุคสมัย

  

ผู้เขียนกับปรีชา อรชุนกะ

         สุดท้ายแล้วผมต้องขอกล่าวอีกว่า อาจารย์ปรีชา อรชุนกะเป็นศิลปินที่มีความเชื่อมั่นในแนวทางการสร้างสรรค์มาอย่างต่อเนื่องยาวนาน ผลงานที่ปรากฏในนิทรรศการย้อนหลัง 75 ปีนี้  ไม่เพียงจะทำให้ผู้ชมได้สะอึกอึ้งกับสีสันที่วิ่งสลับกันบนผืนภาพอย่างอิสระเท่านั้น หากแต่จำนวนผลงานที่มากมายย่อมแสดงความประจักษ์แจ้งให้เราได้เห็นถึงสายธารของลมหายใจ ที่อาจารย์ปรีชาได้ใช้ชีวิตเดิมพันด้วยการดำรงตนเยี่ยงศิลปินอย่างแท้จริงนับเนื่องมาอย่างยาวนาน.