โดย:
สุริยะ ฉายะเจริญ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม
ผู้ชนะ (The Stronger) โดย August
Strindberg
แปลและเรียบเรียง:
รศ.สดใส พันธุมโกมล
นำแสดงโดย: ชญาณี ฉลาดธัญญกิจ
และ อนรรฆอร บุรมัธนานนท์ (อาจารย์ประจำคณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม)
กำกับ: ดร.ประภัสสร
จันทร์สถิตย์พร (คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย)
(Re stage) ณ โรงละครมหาวิทยาลัยสยาม
วันเสาร์ที่25 มีนาคม 2560
ละครเวทีเรื่อง “ผู้ชนะ” (The Stronger) โดย August Strindberg ที่แปลและเรียบเรียงโดย รศ.สดใส พันธุมโกมล ภายใต้รูปแบบการกำกับโดย
ดร.ประภัสสร จันทร์สถิตย์พร (คณะนิเทศศาสตร์
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) และนำแสดงโดย ชญานี ฉลาดธัญญกิจ และ
อนรรฆอร บุรมัธนานนท์ (อาจารย์ประจำคณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม) ซึ่งจัดแสดงเป็นครั้งที่
2 ณ โรงละครมหาวิทยาลัยสยาม วันเสาร์ที่25 มีนาคม 2560 เป็นละครขนาดสั้นที่เป็นสถานการณ์ของผู้หญิงทั้งสองคน คือ “ดาวนภา” กับ “รัศมีดาว” ที่มีความขัดแย้งในสัมพันธภาพด้วยปัจจัยของบุคคลที่สามคือ
“คุณกฤษณ์” ที่มีความเกี่ยวโยงกันในเรื่องความรัก
“ผู้ชนะ”
(The Stronger) ในครั้งนี้ (version) แสดงให้เห็นนัยยะของความขัดแย้งในความสัมพันธ์ที่ซ่อนอยู่ในตัวบทของตัวละครทั้งสองได้อย่างเด่นชัด
ตัวละครทั้งสองตัวต่างสื่อให้เห็นถึงอารมณ์ในตัวเองและสร้างพื้นที่ว่างทางจินตนาการให้ผู้ดูเกิดการคาดเดาและรอคอยการเฉลยปมที่ซ่อนอยู่ในบท
แม้จนจบการแสดงแล้ว ปมปัญหาและหรือความขัดแย้งในสัมพันธภาพของตัวละครที่ควรจะคลี่คลายกลับตัดตอนลงจนทำให้ผู้ดูต้องเสริมเรื่องราวในจินตนาการที่จะเติมเต็มและสานต่อเนื้อเรื่องไปตามมโนภาพของผู้ดูแต่ละคน
บทละคร “ผู้ชนะ” (The Stronger) จึงมิใช่การเล่าเรื่องที่แสดงความลงรอยด้วยปฏิสัมพันธ์ด้วยบทสนทนา
แต่เป็นการแสดงความเป็นปฏิปักษ์ที่สอดรับกันและกันระหว่างตัวละครทั้งสองที่มีการแสดงออกต่อกันด้วยอวัจจนภาษาที่แตกต่าง
ทว่าผู้ดูเองอาจคาดหมายได้ว่าตัวละครแต่ละตัวต่างก็มีความรู้สึกเป็นผู้ชนะอยู่ในตัวเอง
หากแต่เมื่อพิจารณากันจริงๆ แล้ว ตัวละคร “คุณกฤษณ์” คือ
กุญแจที่สำคัญที่อาจทำให้ผู้ดูสามารถตีความไปถึงอำนาจบางอย่างที่อบอวลอยู่ทั่วบริเวณในพื้นที่ของตัวละคร
“ดาวนภา” กับ “รัศมีดาว” อาจจะกล่าวได้ว่า “คุณกฤษณ์” คือรูปแบบของอำนาจที่มองไม่เห็น
อำนาจดังกล่าวย่อมอยู่ภายใต้ร่มเงาของความเป็น “ปิตาธิปไตย” หรือความสัมพันธ์ทางสังคมที่ผู้ชายเป็นผู้กุมอำนาจ
ซึ่งหากเป็นดังที่กล่าวมานั้น
เราอาจะเห็นถึง “ผู้ชนะ” ที่ลางเลือนอยู่ในตัวละครเพศหญิงทั้งสอง แม้ “คุณกฤษณ์” จะมิได้ปรากฏตัวในทางกายภาพในพื้นที่ของเวทีการแสดง
ทว่าการกล่าวถึง “คุณกฤษณ์” โดย “รัศมีดาว” อยู่เสมอๆ ย่อมแสดงให้เห็นถึงอิทธิพลของพื้นที่ทางอำนาจที่ปกคลุมอยู่ในตัวละครทั้งสอง
และแม้ว่า “ดาวนภา” จะไม่ได้มีบทพูดเลยแม้แต่คำเดียว แต่ก็กลับมีความเชื่อมโยงกับ “รัศมีดาว”
และ “คุณกฤษณ์” อย่างเด่นชัด ดังนั้น “คุณกฤษณ์” ที่ไม่เคยปรากฏกายให้ผู้ชมได้เห็นเลย
กลับเป็นตัวละครที่เป็นปัจจัยอันทรงพลังที่ทำให้เกิดสถานการณ์แห่งความขัดแย้งตามบทของละครเวที
“ผู้ชนะ” ในครั้งนี้
สุดท้ายแล้ว “ใครเล่าคือผู้ชนะในโลกของความเป็นจริง”
นอกเหนือไปจากนั้น ชัยชนะบางอย่างที่ปรากฏด้วยการเห็นอาจมิสามารถตัดสินซึ่งสถานะของการเป็นผู้ชนะหรือผู้แพ้ได้อย่างหมดจรด
ซ้ำร้ายไปกว่านั้น ในโลกของความจริง ผู้ชนะที่แท้จริงอาจจะไม่จำเป็นต้องมีตัวตนเลยก้เป้นได้
และท้ายที่สุด อำนาจบางอย่างที่อาจจะไม่มีซึ่งตัวตนอาจจะน่าสะพรึงมากกว่าตัวตนของอำนาจที่มีกายภาพที่ปรากฏ
ใครเล่าคือผู้ชนะ
ถึงกระนั้นผู้แพ้คือใครกันเล่า...
ฤาแพ้ชนะอาจจะไม่มี...
